MUSSIE

RELATIEF

Geluk

kent geen tijdsduur

het kan een lang moment

of soms enkel een fractie

Geef mij die fractie

waarbij de indruk eeuwig blijft.

© JELOU

STIGMA

Geef mij een kind

eentje die

anders dan anders

soms absoluut het wit

soms absoluut het zwart

eentje die

bijna zelfstandig

maar net die steun behoeft

om langzaamaan gerijpt

zelfredzaam ’t eigen pad

Geef het kind

een hulpverlener die

vertrouwd lijkt met dat al

zonder per direct

een vaste diagnose

eentje die

anders dan anders

per jaartelling onjuist

een opname vereist

om de juiste conclusie

Zo drijf je jaren voort

leunend op protocollen

die steeds weer achterhaald

het kind een proefkonijn

verwittigd tot wat fout

het goede niet bekeken

omdat dat onverwacht

geen titel evenaart

enkel omdat het misgedrag

inpasbaar is gebleken

Laat mij mijn kind

eentje die anders is

oprechte hulp behoevend

in dat wat zij kan zijn

en niet wat zij moet worden.

© JELOU

RIET

TIJDSVERSCHIL

Zestien jaar

en geen benul

dan slechts een kus

en armen om elkaar

koopavonden

voor de HEMA staan

wachten tot vriendjelief

zijn werk weer had gedaan.

dan naar een nette kroeg

een biertje samen daar

en dan weer elk naar huis.

Zestien jaar

van veel meer weet

dan slechts een kus

zelfs meer van wat daarna

koopavonden

chillen in de stad

daarna met vriendjelief

een plekje zoeken dat

stil en intiem genoeg

de daad snel aangevat

wetend wat elk in huis.

© JELOU

HUISVLIJT

Vroeger thuis

hadden wij kasten vol

met meters stof

tot nadenken

Mijn moeder

naaide er

ons kind-zijn lang

een nekhernia van.

© JELOU

ZOMERZUCHT

Tintel tintel suikerhuid

een bronzen bruid der stralen

kralen warmte rijgen zich

doorheen de diepste lagen

laat mij eeuwig Edelweiss

mijn ogen sluimeringen

geluiden zingend in gezoem

langs infrarode tinten

fonkel zoeterzoet kandij

verleid mij tot versmelten

doordrenk en laaf mijn vege lijf

waar tijd zich niet laat gelden.

© JELOU

ONTVLAMBAAR

De nacht heeft mij verzengd

met diep verlengde rust

gekust door prins noch pad

enkel de pracht van dat

wat onverwacht van aard

tastend naar onbekend

gewend aan wat ik had

heeft zich de open haard

doen vlammen als weleer

zelfs meer dan ik gedacht

ik koester het moment

blijvend geprent en puur

de duur van tijd en plaats

enkel weerkaatst door dat

wat men benoemt als vuur.

© JELOU

TIJDLOOS

Hoe vreemd ik mij

in ouder

maar met de dag weer jonger

de levenslust

voor al wat nieuw

het immer willen weten

het achterste van tongen

zonder pardon nabij

Hoe thuis ik mij

in dagen

die immer onvoorspelbaar

waar tijd slechts geldt

als noodzaak roept

gisteren haast vergeten

waar vaste leefpatronen

omver of aangepast

hoe lief ik mij

dan koester

in soms een dag structuur.

© JELOU

EEN NIEUW TONEEL

Ze duiken onder

de zolder hun kiesdistrict

op zoek naar net iets anders

waarmee het burgerservicenummer

eventjes niet klikt

Jan wil nu eens vrouw

zwarte borstkaskrullen

tieren welig bloedrood kant

de negligé verrijkt

zijn sixpack extravaginant

Bo gaat voor de taille

ontboezemend en strak

haar dijen verscholen

in hoelahoepringen

haar rokzijde deuren te krap

Josefientje ziet een bad

waarin ze puur natuur

al haar nagels graag gelakt

een probleem komt bovendrijven:

plexiglas trekt veel gegluur

Ze duiken onder

de oefenzaal hun trouw domein

het Heilige der Heilige

scharlakenrood de act

hoe graag zou ik nu gluurder zijn.

© JELOU

METAALMOEHEID

WAANZIN

Het bed maakt tropische gebaren

een been hangt in mijn nek

ben ik zo lenig in dit oerwoud

van klam getrokken dekens

iemand roept dat ik nog slaap

mag je liegen van je moeder

mompel ik

dat been zit mij wat dwars

ik gooi hem overboord

midden op het asfalt

er loopt een eend die praat en praat

hij telt gevonden sproeten

de traptree kraakt een negen af

jullie zijn totaal geschift

mompel ik.

© JELOU

GESCHIEDENIS

Achterlijk ben ik geenszins. Veel kan ik bevatten. Maar als iemand over de wereldgeschiedenis begint val ik stil.

Je schijnt na de middelbare school een bepaalde ontwikkeling meegekregen te hebben, maar vraag me niet waar die van mij gebleven is. Ik kan hem nergens vinden.

Hugo de Groot, ja, die naam herinner ik mij. Dat was die kerel die in een boekenkist kroop. Al weet ik totaal niet meer waarom.

En Balthasar Gerards, die blijft mij eeuwig bij, want die werd gevierendeeld. Gruwelijk gewoon. Ik zag het letterlijk voor me.

Willem van Oranje, ook zoiets. Die werd vermoord door voorgaand persoon, in een nis.

Het enige dat me bij bleef was dat zijn hondje van verdriet op zijn graf ging liggen en daar doodging. Het ging me door mijn ziel. De rest hoorde ik niet meer.

De bestorming van de Bastille: ik zie het plaatje nog zo voor me in het schoolboek.

Rechts bovenaan, een soort burcht in een rode vuurgloed.

Me dunkt dat het in Frankrijk was gezien de naam. Verder kwam ik niet.

Guillotines herinner ik mij, zogenaamde heksen op brandstapels (ik werd er raar van), beelden van strijdmachten te paard, waarbij ik medelijden had met de paarden die omkwamen, maar welke oorlog waar was en waarom? I don’t know. Ik weet alleen dat ik het allemaal barbaars vond en het niet kon koppelen aan deze tijd.

Willem de Zwijger, die naam noemde mijn baas laatst. Ook zo’n geschiedenisfreak. Pas nu weet ik waarom hij zo werd genoemd. En dan hoor ik het woord Baskenland. Baskenland?? Jeetje waar ligt dat dan in Godsnaam?? Het enige wat dan in mij opkomt is de term Baskische Afscheidingebeweging. Ooit ergens gehoord in het nieuws. Was dat niet de ETA? Geen idee.

Ik weet dan alleen dat het om strijd gaat. Meer kan ik niet bevatten.

Oh ja, Alexander de grote. Die ken ik ook. Ik was ooit in Zwitserland, en toen zag ik aan de overkant van de camping lichtjes bewegen. “Kijk”, vertelde mij een oom, “daar gaat Alexander met zijn olifanten”. Wat die Alexander met olifanten had  en waar hij ze vandaan had weet ik niet, alleen dat hij een taktiek had bedacht. Geen idee waarvoor.

Laat staan in welke tijd het was. Net zoiets als het paard van Troje.

De Middeleeuwen. Mijn vader was er specialist in. Hij wist er alles van. Hele verhalen.

Ik kon er niks mee. Het enige beeld dat ik eraan overgehouden heb is dat mensen stierven aan de pest, dat het gruwelijk donker was in die tijd, armoedig en griezelig. En barbaars.

Toen ik ooit Lord of the Rings wilde kijken ben ik reeds na 5 minuten afgehaakt. Het riep niet echt positieve gevoelens bij mij op. Silhouetten met geharnaste mannen op paarden. Meteen een flashback naar de Middeleeuwen.

Geschiedenis is verbanden leggen. Inzicht krijgen in het hoe, waarom en wanneer.

En nu, 35 jaar later, schrik ik ervan dat ik het nog steeds niet heb: verbanden leggen.

Medisch gezien is dat geen probleem, maar historisch gezien mis ik echt een link.

Kijk ik een film over Pompeï.

De naam ken ik van een vulkaan. Dat heeft mijn brein dus onthouden ooit.

Volg ik de hele film over de ondergang van Pompeï, wordt de naam Rome uitgebreid genoemd, en ben ik diep onder de indruk. Vraag ik notabene haast retorisch waar Pompeï ligt!

In Italië natuurlijk, kom ik tot de conclusie, want Rome is daar de hoofdstad van!

Maar denk je dat ik Pompeï aan Italië koppel? Niente.

Italië is voor mij “de laars”, het vakantieland waar veel mensen naartoe willen.

Ik kan op zo’n moment geen enkele verbinding leggen met die twee dingen.

Misschien ligt het aan het tijdperk, wat ver van mij afligt, misschien aan mijn hersenhelft.

Zo’n film met uitgedoste Romeinen in harnassen in een arena vol gevechten, ligt zo ver van mijn wereld vandaan dat ik de link niet kan leggen naar het nu.

Als ik 80 ben (indien ik dat haal), zal National Geographic mij misschien wat wijzer hebben gemaakt. Die heeft documentaires over delen uit de geschiedenis waarbij ik gekluisterd aan de tv hang en de clou kan begrijpen. Van dat specifieke verhaal althans. Wat dat met de rest van de wereld te maken heeft kan ik dan nog niet bevatten.

Ik ben al blij dat ik mezelf begrijp eigenlijk.

© JELOU

VRIJHEID GEEF JE DOOR

‘Vertel mij eens wat vrijheid is’

vroeg een gedetineerde

terwijl een oude dame op bezoek

‘ik zit hier achter hekken maar

u loopt waarheen u wilt’.

‘Vrijheid’, sprak zij, ‘is ruimte

in denken en in doen

waarin een keus voor goed of slecht

in regelgeving vastgelegd

het afwegen doe jij

met alle consequenties’.

Het zette hem aan ’t denken.

‘Ik ben kwijt wat vrijheid is’

treurde de oude dame

tegen de buurman op de hoek

toen ze weerom kwam van ‘t bezoek

‘Mijn man zaliger is niet meer

wij deelden alles samen’.

Zijn hand pakte de hare vast

opdat zij niet alleen

‘probeer’, zei hij, ‘te denken aan

wat u nog heel graag had gedaan

vrijheid is dát genieten wat

u zich wenste voorheen’.

Zij nam zijn raad ter harte.

‘Ach, wat heb je aan vrijheid’

sprak een kansloze jongere

die het gesprek gehoord

‘ik hang de hele dag wat rond

wacht tot een sms-je komt

van iemand die wil chillen

of game me rot tot ik goed scoor’.

‘Wij weten wat je mist’,

zeiden de buurman en de dame

‘een doel, waarbij je samen

met anderen iets nuttigs deelt

waar je waardering krijgt en lol

opdat jij een tevreden rol

in juist die vrijheid speelt’.

Zo dacht een ieder na

over de vrijheid en hun keus

maar wat zij elk vergaten

was dat er elders hier op aard

mensen geen keuzes, slechts een zwaard

boven hun hoofd en leven.

© JELOU

KRUIKDEEL

ZOALS HET GAAT

Ik denk mij eenhoorn

zei het schaap

dat kan zo wezen

zei de koe

je mag zijn wat je denkt te zijn

‘k wil niet in de wei

zei het schaap

het bos is mooier

en de plaats

waar ik mij als eenhoorn pas fijn

dat wordt wat lastig

zei de koe

want wol doet scheren

geef maar toe

of je eenhoorn of anderzijds

koester het grasland

kauw het groen

participeer, maar

doe je ding

waarin jij jezelf onderscheidt

‘k heb niks met hokjes

zei het schaap

dat kan zo wezen

zei de koe

maar toon je als eenhoorn bereid.

© JELOU